Uzm.Dr.Esin Gizem Olgun

Uzm.Dr.Esin Gizem Olgun

ÇOCUKLARDA DEMİR EKSİKLİĞİ

A+A-

Demir eksikliği normal fizyolojik fonksiyonları sürdürmek için toplam vücut demirinin yetersiz olduğu durumu ifade eder ve çocuklarda en sık görülen beslenme kaynaklı eksikliktir. Yapılan bir çalışmada anemidünya genelinde %32,9 olarak tespit edilmiştir ve en sık beş yaşından küçük çocuklarda görüldüğü saptanmıştır. Tüm pediatrik yaş gruplarında serum ferritini<20 mikrogram/L olması demir eksikliği olarak tanımlanmaktadır. 
Anemi, kandan hücrelere oksijen taşıyan hemoglobin konsantrasyonunun yaşa göre düşük olmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü, anemiyi tanımlamak için aşağıdaki hemoglobin sınırlarını kullanır:

•6 ay ila <5 yaş arası çocuklar – 11 g/dL
• 5 ila <12 yaş arası çocuklar – 11,5 g/dL
•12 ila <15 yaş arası çocuklar – 12 g/dL

Demir;vücudun büyümesi ve gelişmesi için gerekli temel bir besindir. Erişkinlerden farklı olarak bebek ve çocuklarda kas kütlesindeki hızlı büyüme ve artış nedeniyle günlük demir ihtiyacının %30'unun diyetten karşılanması gerekir.Diyet ile düşük demir alımının yanında düşük doğum ağırlığı, prematürelik ve çocukluk çağı obezitesi de demir eksikliği anemisi (DEA) için önemli risk faktörlerini oluşturmaktadır. 
Anneden bebeğe demir taşınmasının çoğu gebeliğin son 3 ayında gerçekleşir. Bu nedenle hem gebelikte annede görülen demir eksikliği hem de prematürite bebekte demir eksikliği riskini artırmaktadır. Sağlıklı term bebeklerin demir depoları yaşamın ilk dört ila altı ayı için büyüme ve gelişmeyi desteklemeye yeterlidir. Sonrası için term bebeklerde yaşamın 4. ayından itibaren demir takviyesi başlanması bebeğin gelişimi için gereklidir. 
Bebeklik ve erken çocukluk döneminde DEA'nin başlıca nedeni beslenme kaynaklıdır. Demir metabolizmasında dengesizliğe yol açan yaygın faktörler yetersiz demir alımı, yetersiz demir emilimi, 12 aylıktan önce inek sütünün verilmesi ve obezite sayılabilir. Bağırsaktan demir emilimi, alınan demirin formuna ve aynı anda tüketilen diğer yiyeceklere bağlıdır. Diyetle alınan demir; balık, kümes hayvanları, kırmızı et ve yaşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. C vitamini, demirin emilimini artırırken; çay, kepekli gıdalar ve fitatlardemir emilimini engeller. 
Pika, gıda dışı maddelere yoğun yeme isteği durulmasıdır. Kil veya kir, kayalar, nişasta, tebeşir, sabun, kağıt, karton veya çiğ pirinç dahil olmak üzere çeşitli pika biçimleri demir eksikliği ile ilişkilendirilmiştir ve mekanizması tam olarak açıklanamasa da demir tedavisi sonrası semptomların tamamen ortadan kalktığı gösterilmiştir. 
Küçük çocuklarda DEA, bozulmuş nörobilişsel gelişim ile ilişkilidir. DEA olan çocukların; bilişsel testlerde, hafızanın değerlendirmesinde, okuma, sözel ve matematik performans puanlarında daha düşük puanlara sahip olduğu birçok çalışmada gösterilmiştir.
Çocuklarımızın bilişsel potansiyelinin tamamını gösterebilmesi için demir eksikliği açısından yıllık olarak taramasının yapılması önemlidir.
Sağlıkla kalınız…
 ‘www.uptodate.com/contents/iron-deficiency-in-infants-and-children-less-than12-years-screening-prevention-clinical-manifestations-and-diagnosis’ kaynağından yararlanılmıştır*
 

Bu yazı toplam 22978 defa okunmuştur.
Önceki ve Sonraki Yazılar