Kriz, kriz, kriz, kriz derken benim anladığım manasıyla krizin göbeğindeyiz. Tabii biraz daha derinleşecek, ‘90lı yıllardaki mali krizlerin aksine bugün Devlet “zengin baba” özel sektör “borçlu evlat” ve eğer yapısal değişikliklere süratle geçilmezse borçlu evlat zengin babaya bir maliyet getirecek. 136 milyar $ civarından 105 milyar $’lara gelmiş olan brüt döviz rezervi nette 35 mlr $. Cari açığı 1 yıllığına kapatabilir, 800milyar $ lıkgayrısafi milli hasılanın yanında da biraz küçük kalıyor. Şimdi gelelim büyüklerin sözlerine “ülkede 3 kağıt ekonomisi, reel ekonomiden fazla kazandırırsa ters giden bi’şeyler vardır” 3 kağıt; döviz-faiz-borsa… bu 3 unsurdan sadece parayla para kazanabilirsiniz.

                Örnek1: 1 milyon liranızı bankaya attınız, yıl sonu bileşik faizle 1 milyon 100bin liranız hesabınızda. 100 bin lira “kar”. Örnek2: bu yılın başında 1 milyon liranızla $ alıp bugün satsanız yaklaşık 172.000 TL “kar” etmiş olurdunuz. Örnek 3: Bir çiftçi yıl boyu 100bin TL masraf edip –kendi arazisine kira yazar ve yaptığı işçiliği asgari ücretten fiyatlandırırsa- kenarda 10bin lira para artıramıyor ise kağıt reel ekonomiden fazla kazandırıyor demektir. İşte bu noktada kriz kaçınılmaz oluyor değerli okurlar. Bu durumda “yapısal değişiklik” gerekiyor.

                Geçtiğimiz günlerde Antalya Hal’inde eylem yapıldı. Bence daha ELMA bahçeleri ile ilgili haberler yayımlanmaya başladığında bugünlere işaret ediliyordu. Denizli’nin Çivril ilçesinde ELMA 10krş’a bile alıcı bulamayınca üreticiler bahçeleri söküyor. Antalya-Muğla bandında aynı durum Nar için sürmekte. Bazı ürünlerde lider üreticiyiz, kayısı, fındık, kivi buna rağmen bu ürünlerde de katma değerli satış sağlayamıyoruz. Sebepleri bilinen, ele alınıp çözümlenmesi zorunlu ve çok kolay tedbirlerle başa çıkılabilecek olan bu konu bile aşılmıyorsa ben sanayicileri düşünemiyorum.

                ELMA dedik “ısırılmış bir ELMA logosu” aklınıza ne getiriyor? Bu firmanın piyasa değerini ve karlarını isterseniz ayrıca sizinle paylaşırım. İşte o logonun marka değerini söyleyeyim size… 120milyar$. Manası şu; ütopik ama böyle bir değerleme var, bir şirket kurdunuz ve logosunu 1 kere ısırılmış elma yapmak istiyorsunuz. Şirket bunu satacak olursa ödeyeceğiniz para en az 120mlr$. 120 mlr$ TCMB hazinesinin brüt döviz rezervinden daha fazla. Şimdi ne demek istediğim daha açık olacak sanırım. Dünya ısırılmış elmanın resmine 120mlr$ öder, 1 sene bakılıp hasat edilmiş elmanın kilosuna 10 kuruş vermezse bir yanlışlık var demektir.

                Ülke olarak ya yaptığımız tarımı kıymetlendiririz, ya da tarımdan çıkar 3 kağıt ekonomisinde muteber şirketler ya da para politikaları geliştiririz. Ben diyorum ki, ülke ve halk olarak bu kadar borçluyken 3 kağıdı bırakalım bir yolunu bulup tarım ve hayvancılığımızdan para kazanmanın yollarını bulalım  aksi halde tükeniyoruz. Hayırlı cumalar.